Badania archeologiczne prowadzone na terenie gminy Gietrzwałd zaowocowały bogatym zbiorem zabytków. Najstarsze pochodzą nawet sprzed kilku tysięcy lat. Znaleziono m.in. narzędzia z kości zwierzęcych, fragmenty broni takie jak grociki strzał, które świadczą o tym, że ówczesna ludność zajmowała się polowaniem i rybołówstwem.

Dzięki znalezionym eksponatom można wyodrębnić wpływy różnych kultur od paleolitu po epokę żelaza. Niektóre znaleziska są charakterystyczne dla kultury rzucewskiej i serowskiej. Swoją obecność zaznaczyły także kultura łużycka, z której wyodrębniła się grupa Warmińsko-Mazurska) oraz kultura kurhanów zachodniobałtyjskich.

Dzięki znaleziskom można również dowiedzieć się nie tylko o tym, jakie zmiany zachodziły w gospodarce, kulturze materialnej i osadnictwie. Pochówek, układ grobów i wyposażenie kurhanów wskazują też na duże zmiany nawet w obrządku pogrzebowym. Niektóre elementy zostały przyjęte od razu, inne długo się przenikały. Część osób pochowanych zostało w grobach płaskich, inne w dużych, zbiorowych kurhanach.

W trakcie badań archeologowie natrafiali na wiele skarbów - większość z nich to skarby małe lub średnie zawierające od 1 do 20 przedmiotów. Znaleziono jednak również kilka bardzo dużych. W jednym znalezisku znajdowało się nawet ponad 100 zabytków takich jak wisiorki, bransolety, naszyjniki, naramienniki z broni, zawieszki, groty, sierpy i siekierki.

(MM / Fot. http://maxpixel.freegreatpicture / CC0)